Quan hệ giữa Việt Nam và Lào luôn phức tạp và tinh tế, mặc dù hai nước có nhiều điểm chung và mối liên hệ, nhưng cũng có nhiều bất đồng và thách thức, bắt nguồn từ sự đan xen của các yếu tố lịch sử, văn hóa và kinh tế.
Các yếu tố lịch sử đóng vai trò rất quan trọng trong việc định hình quan hệ giữa hai nước, từ thế kỷ 19, Việt Nam và Lào đã đóng vai trò quan trọng trong khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là là hai nước láng giềng, sau khi kết thúc Thế chiến II, Việt Nam bị Nhật Bản chiếm đóng kéo dài 4 năm, sau chiến tranh, nhân dân Việt Nam đoàn kết chống lại sự thống trị thuộc địa, cuối cùng giành được độc lập, trong khi trong chiến tranh, Lào cũng mất lãnh thổ của mình, Ký ức lịch sử giữa Việt Nam và Lào đã tạo dấu ấn sâu sắc trong quan hệ hai nước.
Yếu tố văn hóa cũng là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai nước, Việt Nam có di tích văn hóa phong phú, đặc biệt là văn hóa Phật giáo, trong khi Lào bị ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa Trung Quốc, ở Việt Nam văn hóa Phật giáo trở thành dòng chảy chính trong đời sống xã hội, trong khi ở Trung Quốc văn hóa Phật giáo cũng không ngừng phát triển và phát triển, sự khác biệt văn hóa này đã làm cho giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và Lào bị hạn chế, nhưng trong một số trường hợp, điều này cũng dẫn đến hiểu lầm và mâu thuẫn.
Các yếu tố kinh tế cũng có ảnh hưởng sâu sắc đến quan hệ giữa hai nước, mặc dù Việt Nam và Lào đều là các nước đang phát triển, nhưng mô hình phát triển và chiến lược phát triển kinh tế của hai nước rất khác nhau, Việt Nam coi trọng nền kinh tế định hướng xuất khẩu, trong khi Lào chú trọng nhiều hơn đến nông nghiệp và dịch vụ, sự khác biệt về cấu trúc kinh tế này đã dẫn đến sự cạnh tranh và hợp tác giữa hai nước trong thương mại, đầu tư và hợp tác kinh tế.
Bất chấp những vấn đề, thách thức này, quan hệ Việt Nam-Lào vẫn ổn định và hữu nghị, nhân dân hai nước tôn trọng nhau về lịch sử, văn hóa và kinh tế, nỗ lực giải quyết các vấn đề, xung đột tồn tại, hai nước cũng làm sâu sắc sự hiểu biết và ủng hộ lẫn nhau thông qua tăng cường đối thoại và hợp tác nhằm thúc đẩy quan hệ hữu nghị lâu dài giữa hai bên.
Quan hệ giữa Việt Nam và Lào là một quá trình năng động phức tạp, bị ảnh hưởng bởi các yếu tố lịch sử, văn hóa và kinh tế, mặc dù có những thách thức, khó khăn, nhưng thông qua việc tăng cường giao tiếp và hợp tác, hai nước có thể vượt qua những trở ngại này, tiếp tục phát triển quan hệ song phương, cùng có lợi và cùng thắng.
